Bezpieczeństwo postrzegane holistycznie jako rozważna dbałość o los jednostki, polegająca na zapewnieniu niezakłóconego istnienia i optymalnego rozwoju, wymaga prowadzenia permanentnych badań opartych o swoistą metodologię przy wykorzystaniu charakterystycznej aparatury pojęciowej. Ich celem jest rozpoznanie przyczyn, przebiegu oraz skutków zdarzeń i zjawisk determinujących stan / poziom bezpieczeństwa.
Jedną z priorytetowych potrzeb współczesnego społeczeństwa jest bezpieczeństwo, którego oczekiwany poziom powinien gwarantować efektywnie działający system bezpieczeństwa państwa. Bezpieczne państwo to takie, w którym poziom zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych lub inaczej ujmując militarnych i niemilitarnych jest akceptowalny, co oznacza, że nie są zagrożone jego interesy narodowe, funkcjonowanie i rozwój. Osiągnięcie i utrzymanie takiego stanu są możliwe tylko wtedy, gdy wszystkie podmioty państwa – kierujące bezpieczeństwem oraz wykonawcze, tworzące system bezpieczeństwa państwa, będą właściwie przygotowane, wyposażone i zorganizowane do realizacji zadań obronnych i ochronnych, mających na celu przeciwstawienie się wszelkim zagrożeniom militarnym i niemilitarnym. Jednym z jego elementów jest podsystem bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, będący gwarantem ochrony ludności przed różnego rodzaju zagrożeniami. Bezpieczeństwo powszechne obywateli może być zagrożone nie tylko w wyniku działań wojennych, ale również przez działania sił natury, przejawiające się w postaci stanów klęsk żywiołowych i ludzką działalność, której efektem mogą być różnego rodzaju katastrofy. W celu monitorowania, zapobiegania i usuwania skutków powyższych zagrożeń wdrożono w życie system zarządzania kryzysowego, będący głównym filarem bezpieczeństwa narodowego w przypadku wystąpienia zagrożeń niemilitarnych. Obejmuje on takie działania, jak: identyfikację zagrożeń kryzysowych poprzez stworzenie katalogu możliwych zagrożeń, dokonanie oceny ryzyka, określenie negatywnych skutków dla ludzi, mienia i środowiska oraz infrastruktury krytycznej; określenie katalogu przedsięwzięć strukturalno-organizacyjnych i funkcjonalnych, mających na celu przygotowanie administracji rządowej i samorządowej oraz zasobów państwa do reagowania na powstałe zagrożenia; określenie procedur postępowania w przypadku powstania sytuacji kryzysowej; przygotowanie i utrzymanie zasobów do wykorzystania w sytuacjach kryzysowych; określenie zasad współdziałania podmiotów zaangażowanych podczas zarządzania kryzysowego. Prowadzone badania potwierdziły, iż system zarządzania kryzysowego powinien być analizowany przez pryzmat teorii systemów.
(2023)
