Jedną z priorytetowych potrzeb współczesnego społeczeństwa jest bezpieczeństwo, którego oczekiwany poziom powinien gwarantować efektywnie działający system bezpieczeństwa państwa. Bezpieczne państwo to takie, w którym poziom zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych lub inaczej ujmując militarnych i niemilitarnych jest akceptowalny, co oznacza, że nie są zagrożone jego interesy narodowe, funkcjonowanie i rozwój. Osiągnięcie i utrzymanie takiego stanu są możliwe tylko wtedy, gdy wszystkie podmioty państwa – kierujące bezpieczeństwem oraz wykonawcze, tworzące system bezpieczeństwa państwa, będą właściwie przygotowane, wyposażone i zorganizowane do realizacji zadań obronnych i ochronnych, mających na celu przeciwstawienie się wszelkim zagrożeniom militarnym i niemilitarnym. Jednym z jego elementów jest podsystem zarządzania kryzysowego, będący gwarantem ochrony ludności przed różnego rodzaju zagrożeniami. Bezpieczeństwo powszechne obywateli może być zagrożone przez różne zjawiska, w tym przez działania sił natury i działalność człowieka. Aby monitorować, zapobiegać i usuwać skutki takich zagrożeń aktywowano w Polsce system zarządzania kryzysowego. Obejmuje on takie działania, jak: identyfikację zagrożeń kryzysowych poprzez stworzenie katalogu możliwych zagrożeń, dokonanie oceny ryzyka, określenie negatywnych skutków dla ludzi, mienia i środowiska oraz infrastruktury krytycznej; określenie katalogu przedsięwzięć strukturalno - organizacyjnych i funkcjonalnych, mających na celu przygotowanie administracji rządowej i samorządowej oraz zasobów państwa do reagowania na powstałe zagrożenia; określenie procedur postępowania w przypadku powstania sytuacji kryzysowej; przygotowanie i utrzymanie zasobów do wykorzystania w sytuacjach kryzysowych; określenie zasad współdziałania podmiotów zaangażowanych podczas zarządzania kryzysowego. Prowadzone badania potwierdziły, iż system zarządzania kryzysowego powinien być analizowany przez pryzmat teorii systemów.
System zarządzania kryzysowego należy więc nazywać dającym się wyodrębnić z całości układem: organów zarządzania; powiązań informacyjnych, niezbędnych do realizacji procesu zarządzania; metod i działań regulujących sposób i zasady funkcjonowania danej organizacji zgodnie z wytyczonymi celami; przy czym jest to układ dynamicznie zmieniający się w czasie, a motorem wprowadzonych zmian dotyczących wszystkich elementów tego układu są organy zarządzające. Struktura systemu zarządzania kryzysowego w Polsce jest wieloszczeblowa (wprowadza cztery zasadnicze poziomy zarządzania kryzysowego: ogólnokrajowy, wojewódzki, powiatowy i gminny) oraz jest precyzyjnie powiązana z podziałem administracyjnym kraju, a ustawa o zarządzaniu kryzysowym wskazuje organy właściwe w sprawach zarządzania kryzysowego oraz precyzuje ich zadania i zasady działania w tej dziedzinie.
(2023)
